3 fazy w rozwoju działalności
Być może znasz już mój bardziej ogólny wpis o budowaniu obecności marki w sieci. Jeżeli dopiero zaczynasz myśleć o własnej działalności, przeczytaj najpierw tamten wpis.
Jeżeli już działasz jakiś czas i podstawowe pojęcia na temat rozwoju marki nie są Ci obce, zapraszam do lektury!
Każda firma naturalnie przechodzi przez różne fazy. W zależności od etapu, na którym działalność się znajduje, poświęcasz czas na zupełnie inne działania. Na początku głównie rozwijasz produkt lub usługę, z czasem poświęcasz coraz więcej czasu na testowaniu i doszkalaniu się w dziedzinach rozwoju marki, promowania się i sprzedaży.
Ja wyróżniam trzy fazy rozwoju marki / firmy: Budowania, Zarabiania i Skalowania.
W jakiej fazie jest obecnie Twoja marka?
Budowanie marki - przez jakie fazy przechodzi działalność?
W fazie Budowania nie musisz jeszcze wiedzieć dokładnie, co będziesz sprzedawać lub jak monetyzować swoją wiedzę. Warto mieć ogólną wizję tego, jak to będzie wyglądać, ale nadal zachowujesz dużą elastyczność, dopiero badasz rynek. Inwestujesz za to czas w budowanie fundamentów, ustalanie, dla kogo będziesz działać, za pomocą jakich kanałów będziesz docierać do odbiorców, jak będzie się nazywać i wyglądać Twoja marka.
Faza Zarabiania to czas, kiedy pojawiają się pierwsze zlecenia i zamówienia. To tutaj masz już przeważnie pewne przemyślenia, co działa, a co niekoniecznie. Powoli budujesz swoją społeczność, uczysz się, jakim językiem zwracać się do swoich odbiorców i klientów.
Ponieważ części osób udaje się coś sprzedać niemal na samym początku prowadzenia działalności, wydawać się im może, że nie trzeba wkładać energii w pierwszą fazę budowania. Problemy mogą się pojawić w dalszym rozwoju, nawet po kilku latach, kiedy nagle marka „staje w miejscu” lub przegrywa z konkurencją. Często warto wtedy ponownie przyjrzeć się fazie Budowania.
W dobrze zaplanowanej fazie Skalowania dzieje się prawdziwa magia. Jeżeli tylko w poprzednich fazach wszystkie punkty masz „odhaczone”, nie boisz się próbować, testować, inwestować, i przede wszystkim: mierzysz wysoko, chcesz zarabiać dużo więcej niż na dobrym etacie: faza Skalowania wyniesie Cię na zupełnie inny poziom prowadzenia firmy. To już nie działalność, to prawdziwy biznes.
Co dzieje się w każdej z 3 faz budowania marki / firmy?
Faza 1. Budowanie – tworzenie mocnych fundamentów
Nie pozwól, aby ściany Twojego nowobudowanego domu były krzywe.
Jak sobie zbudujesz markę, tak będziesz potem spać (spokojnie). Jeśli zrobisz to dobrze, potem stracisz mniej czasu na naprawianie tego, co zostało zrobione źle.
W tej fazie weźmiesz pod uwagę następujące elementy:
- Jaka jest Twoja motywacja? Czy masz to, czego potrzeba, żeby odnieść sukces?
- Kim są Twoi odbiorcy?
- Jaka jest Twoja misja?
- Jaką wybrać nazwę?
- Jak będzie wyglądać Twoja marka?
- W jaki sposób będziesz budować i angażować swoją społeczność?
Więcej na temat poszczególnych elementów fazy Budowania przeczytasz w jednym z następnych wpisów.
Ile czasu zajmuje faza Budowania?
Faza budowania jest najkrótsza, ale bywa dość intensywna – chyba że swoją działalność traktujesz raczej hobbystycznie. Wtedy może rozciągać się nawet na parę lat.
Przeważnie ta faza zajmuje 3-6 miesięcy lub nawet mniej jeśli to Twoja kolejna działalność i/lub działasz w asyście mentora lub z programem wsparcia.
Faza 2. Zarabianie – pierwsze pieniądze, sprzedaż i reklama
Przechodząc do tej fazy, najlepiej jeśli masz już dokładnie poukładane elementy z fazy Budowania. Dzięki temu minimalizujesz ryzyko, że w pewnym momencie marka „stanie w miejscu”.
Oczywiście, oprócz nauki promowania marki i sprzedaży produktów, nadal rozwijasz sam produkt i usługę. Zakładam, że chcesz być coraz lepsza w tym, co robisz, ale z drugiej strony nie boisz się inwestować czasu w rozwój samej marki. Twój produkt czy usługa nie muszą być perfekcyjne, żeby zarabiać.
Jeżeli na początku działalności rozwój produktu / usługi zajmował Ci 80% czasu, a rozwój marki – 20%, teraz te proporcje trochę się wyrównają (50%-50%).
W tej fazie:
- Testujesz, które założenia z fazy Budowania się sprawdzają: być może odbiorca jest trochę inny, rozwój danej platformy social media jest zbyt powolny i nie daje Ci ona satysfakcji, być może jest popyt na coś innego
- Planujesz konkretne produkty / usługi, które będziesz oferować, biorąc pod uwagę badania rynku i podpytywanie Twojej społeczności
- Uczysz się, jak pisać, żeby sprzedawać
- Dowiadujesz się i uczysz, jak wykorzystywać potencjał mediów społecznościowych do promowania organicznego, poznawania odbiorców i budowania społeczności
- Zakładasz własną stronę www, być może dodajesz nawet do niej opcję zakupu produktów lub rezerwowania usług
- Angażujesz społeczność za pomocą listy mailingowej
- Uczysz się, co to jest SEO (pozycjonowanie), stosujesz je na swojej stronie
- Eksperymentujesz z płatną reklamą
- Wpierasz się pracą innych ludzi: bierzesz udział w doszkalających kursach, zatrudniasz grafika, zlecasz obsługę Instagrama
- Zaczynasz budować pozycję eksperta – poprzez wpisy na blogu, własny podcast / kanał Youtube, wpisy gościnne i wywiady u innych
- Poszerzasz sieć swoich kontaktów w branży i poza nią
- Decydujesz też, jakie masz ambicje: czy zadowala Cię obecny poziom zarobków i ilość zleceń, czy też chciałabyś rozwinąć większą firmę, mieć rozpoznawalność o znacznym zasięgu.
W drugim przypadku, po „ogarnięciu” powyższych tematów, jesteś gotowa na dalszy rozwój i fazę Skalowania.
Ile czasu trwa druga faza – Zarabiania?
Dla większości małych firm i marek osobistych faza Zarabiania będzie ostatnią fazą rozwoju!
Dzieje się tak, ponieważ wiele osób tak naprawdę interesuje samo tworzenie produktów lub wykonywanie usługi, a nie sprzedaż i promowanie. Zwyczajnie nie mają ochoty poświęcać na działalność więcej czasu, niż to potrzebne, chcą mieć poza pracą dużo czasu dla siebie i rodziny, „nie kręci ich robienie biznesu”.
Nie zmienia to faktu, że nadal mogą dążyć do skupiania się na tym, co przynosi najwięcej zysku oraz oddawaniu części pracy innym osobom.
Dla osób z większymi ambicjami rozwoju i zarabiania, ta faza zajmie najczęściej minimum 2-3 lata, ale to będzie zależeć od wielu czynników, personalnych i zewnętrznych. Część osób na pierwszej działalności dopiero się uczy, po czym świadomie i po kolei rozbudowują kolejną działalność „tak jak trzeba”, doprowadzając ją do fazy Skalowania.
Faza trzecia - Skalowanie – to tutaj dzieje się prawdziwa magia
W dobrze zaplanowanej fazie Skalowania dzieje się prawdziwa magia, tu kryją się prawdziwe pieniądze i sława 
.
Czy wszystkie punkty masz „odhaczone”? Nie boisz się próbować, testować, inwestować, a przede wszystkim: mierzysz wysoko? Chcesz zarabiać dużo więcej niż na dobrym etacie i masz czas na rozwój? Faza Skalowania wyniesie Cię na zupełnie inny poziom prowadzenia firmy.
To już nie działalność, to prawdziwy biznes.
Wbrew pozorom, w dzisiejszych czasach możesz rozwinąć dobrze prosperującą firmę bez zatrudniania wielu osób, opierając wszystko na mocnej marce osobistej i posiłkując się zlecaniem poszczególnych projektów. Możesz tak ją zorganizować, że nie spędzasz w pracy całego życia, pracujesz nie więcej niż parę godzin dziennie i masz czas dla rodziny, dla siebie (zanim wszystko „zadziała”, pewnie będzie potrzebna inwestycja trochę większej ilości czasu).
Co takiego zmienia się w fazie skalowania w porównaniu z poprzednią?
W tej fazie:
- Rozumiesz już potęgę dobrze wycelowanej, płatnej reklamy
- Wiesz, że nie obejdziesz się bez wsparcia innych ludzi, odpowiedzialnych za poszczególne elementy; uczysz się zlecania zadań i zarządzania ludźmi
- Otwierasz się na inne, szersze rynki
- Tworzysz kursy, akademie, programy subskrypcyjne
- W tradycyjnych biznesach: otwierasz filie
- Budujesz mocną pozycję eksperta, występujesz na konferencjach, w mediach
- Pielęgnujesz współprace z innymi osobami na podobnym poziomie, działające w podobnych lub uzupełniających Twoją branżach
- Wydajesz własną książkę
To nie znaczy, że już wcześniej nie możesz robić tego wszystkiego – w tej fazie natomiast wprowadzasz to wszystko na zupełnie inny poziom, musisz mieć to wszystko poukładane, konieczny jest pewien plan działania i kalendarz.
Na tym poziomie rozwoju normalnym jest, że korzystasz ze wsparcia mentora lub coacha, lub przynajmniej uczestniczysz w mastermindach (spotykasz się z innymi przedsiębiorcami na podobnym poziomie, żeby wspólnie „przegadać” bieżące sprawy wszystkich uczestników).
Ile czasu trwa faza Skalowania?
Ta faza to ostateczny cel rozwoju firmy z ambicjami. Kolejnym krokiem będzie optymalizacja jej działań, skupianie się na elementach, które przynoszą największy zysk.
Docelowo, w fazie Skalowania prawdopodobnie spędzisz jedynie 20% czasu na dalszym doskonaleniu samego produktu/usługi, a 80% czasu zajmie Ci rozwój marki, sprzedaż i promowanie.
Ustawiając, zlecając innym wykonywanie całych procesów, wrzucając firmę na pewnego rodzaju „autopilot”, twórca marki może pozwolić sobie na inne projekty: podbijanie rynku międzynarodowego, całkiem nową działalność, rozszerzanie oferty lub po prostu więcej czasu dla siebie i rodziny.
Czy warto za wszelką cenę rozwijać firmę do kolejnej fazy?
Tak jak w życiu, w biznesie również na wszystko jest właściwa pora. Wiele przedsiębiorców spędza za mało czasu na wstępnych etapach właściwego planowania.
Inne osoby, które całkiem dobrze (i przyjemnie) radzą sobie w fazie Zarabiania, za wcześnie, często za namową innych – przechodzą do fazy Skalowania. Podejmują zbyt śmiałe inwestycje pieniężne, tracą z oczu jakość oferowanych produktów i usług, nie mają czasu na dopilnowanie podwykonawców.
Decydując się na kolejną fazę rozwoju, zastanów się najpierw, czy masz na to czas, pieniądze i przede wszystkim ochotę. Wrócenie do poprzedniego etapu bywa bardzo trudne.
Zbyt szybki rozwój może odbić się na Twoim życiu osobistym, spowodować problemy zdrowotne, a nawet wypalenie czy depresję.
Czasami lepiej pozostać małą, niszową marką, rozwijać ją powoli, latami, uodparniać ją na czynniki zewnętrzne. Małe firmy też mogą przynieść satysfakcjonujące Cię wyniki.
I na koniec…
Jeśli interesuje Cię temat faz budowania marki, gorąco polecam Ci dwie książki:
„Youpreneur. Jak zbudować i rozwinąć firmę opartą na marce osobistej” (autor: Chris Ducker)
„Firma to ty. Jak będąc Małą firmą, możesz robić Wielkie rzeczy w biznesie” (autor: Paul Jarvis)
Obie dostaniesz tutaj, osobno lub w pakiecie.